Podmioty uprawnione do wniesienia skargi prywatnej w postępowaniu karnym
Słowa kluczowe:
postępowanie karne, przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego, oskarżyciel prywatny, prywatny akt oskarżeniaAbstrakt
Pokrzywdzony, zgodnie z art. 59 k.p.k.[1], może jako oskarżyciel prywatny wnosić i popierać oskarżenie o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego. Dodatkowo, inny pokrzywdzony tym samym czynem może aż do rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej przyłączyć się do toczącego się postępowania. Pozytywnymi przesłankami warunkującymi wszczęcie postępowania z oskarżenia prywatnego są: ściganie przestępstwa w trybie prywatnoskargowym, wniesienie i popieranie prywatnego oskarżenia, uiszczenie opłaty – tzw. zryczałtowanej równowartości wydatków. Natomiast do przesłanek negatywnych zalicza się: wstąpienie do procesu prokuratora zgodnie z art. 60 § 1 k.p.k., co powoduje, że postępowanie od tego momentu przybiera postać publicznoskargowego, odstąpienie od oskarżenia prywatnego w sposób wyraźny lub konkludentny, poprzez nieusprawiedliwioną nieobecność oskarżyciela prywatnego na posiedzeniu pojednawczym lub rozprawie głównej, przedawnienie karalności i inne przesłanki negatywne.
W niniejszym opracowaniu omówiono regulacje zawarte w k.p.k. z 1997 r. dotyczące podmiotów uprawnionych do wniesienia skargi prywatnej. Główny nurt rozważań podjętych przez Autora stanowi szczegółowe omówienie czynnej legitymacji procesowej do zainicjowania postępowania karnego o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego. Ponadto artykuł zawiera omówienie problematyki związanej z istotą postępowania karnego o tego rodzaju przestępstwa. Celem badawczym pracy jest szczegółowe zapoznanie Czytelnika z regulacjami dotyczącymi wskazanej tu problematyki z punktu widzenia prawa karnego procesowego. Główna hipoteza badawcza sformułowana przez Autora brzmi następująco: uregulowania prawne dotyczące podmiotów uprawnionych do wniesienia skargi prywatnej zawarte w k.p.k. z 1997 r. są słuszne i zupełne. W pracy posłużono się takimi metodami badawczymi jak analiza tekstów prawnych oraz analiza dogmatyczna i analiza jurydyczna. Wnioski płynące z pracy, których szczegółowy opis znajduje się w podsumowaniu, potwierdzają postawioną hipotezę badawczą
Bibliografia
Bojarski T., Uwagi o ściganiu z oskarżenia prywatnego i na wniosek, w: Współczesny polski proces karny. Księga ofiarowana Profesorowi Tadeuszowi Nowakowi, red. S. Stachowiak, Poznań 2002.
Cieślak M., Polska procedura karna: podstawowe zagadnienia teoretyczne, Warszawa 1984.
Daszkiewicz W., Oskarżyciel w polskim procesie karnym, Warszawa 1960.
Daszkiewicz W., Prawo karne procesowe, Zagadnienia ogólne, Tom I, Bydgoszcz - Poznań, 1999.
Eichstaedt K., Postępowania szczególne w polskim procesie karnym, Warszawa 2010.
Glaser S., Polski proces karny w zarysie, Kraków 1934.
Grajewski J., w: Grajewski J., Paprzycki L.K., Płachta M., Kodeks postępowania
karnego. Tom I. Komentarz do art. 1-424 k.p.k., Kraków 2003.
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Kraków 1998.
Grzeszczyk W., Polska procedura karna, Podstawowe założenia teoretyczne, Warszawa 1984.
Gubiński A., Zasady prawa karnego, Warszawa 1986.
Śliwiński S., Polski proces karny przed sądem powszechnym, Warszawa 1959.
Waltoś S., Postępowania szczególne w procesie karnym, Warszawa 1973.