Podmiotowy i przedmiotowy zakres odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu
Słowa kluczowe:
Trybunał Stanu, delikt konstytucyjny, przestępstwo, urzędnik państwowyAbstrakt
Przedmiotem artykułu jest próba przybliżenia miejsca, jakie w polskim porządku prawnym zajmuje Trybunał Stanu. Organ ten, chociaż nie jest sądem w rozumieniu przepisów Konstytucji RP i nie sprawuje wymiaru sprawiedliwości, w sytuacjach określonych ustawą, na zasadzie wyjątku, może jednak działać podobnie jak sąd. W związku z faktem, że jurysdykcja Trybunału dotyczy tylko i wyłącznie najwyższych urzędników państwowych dopuszczających się w związku ze sprawowanym urzędem deliktu konstytucyjnego oraz przestępstw, w opracowaniu szczegółowo omówiony został podmiotowy oraz przedmiotowy zakresu tej odpowiedzialności. Przyjęto przy tym hipotezę o ograniczonym zakresie działania Trybunału, na co zasadniczy wpływ mają relacje polityczne, które uniemożliwiają realne funkcjonowanie tego organu. Badanie oparto na metodzie dogmatycznej związanej z analizą i interpretacją tekstu prawnego.
Bibliografia
Litearatura
Garlicki L., Prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2019.
Gierach E., uwagi do art. 107, w: Konstytucja RP. Komentarz, t. II, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
P. Kuczma, Członek czy sędzia Trybunału Stanu? Uwagi na temat statusu prawnego osób zasiadających w Trybunale Stanu, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, 2020/3.
Łukaszewicz A., Trybunał Stanu to tylko straszak. Bez szans na rozliczenie za łamanie konstytucji, https://www.rp.pl/sady-i-trybunaly/art36790961-trybunal-stanu-to-straszak-bez-szans-na-rozliczenie-za-lamanie-konstytucji.
Naleziński B., Organy władzy sądowniczej. Trybunał Stanu, w: Prawo konstytucyjne RP, red. P. Sarnecki, Warszawa 2008.
Pach M., Odpowiedzialność marszałka Sejmu (Senatu) wykonującego obowiązki Prezydenta RP, „Przegląd Sejmowy” 2012/2.
Rynkun-Werner R., Ustawa o sejmowej komisji śledczej. Komentarz, Warszawa 2021.
Sakowicz A. Steinborn, Uwagi do art. 198, w: Konstytucja RP. Komentarz t. II, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Sobczak J., Trybunał Stanu, w: Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin 2006.
Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2018.
Zaleśny J., Odpowiedzialność konstytucyjna. Praktyka III RP, Warszawa 2004.
Zaleśny J., Trybunał Stanu na tle władzy sądowniczej, „Ius Novum” 2007/2-3.
Źródła prawa
Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U.78.483 ze zm.).
Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o Trybunale Stanu (Dz.U.1982.11.84 ze zm.).
Ustawa z dnia 30 maja 1996 r. o uposażeniu byłego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.2022.207).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U.2022.1375).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U.1997.88.553).
Ustawa z dnia 10 września 1999 r., Kodeks karny skarbowy (Dz.U. 2023.654 i 818).
Ustawa z dnia 21 stycznia 1999 r., o sejmowej komisji śledczej (Dz.U.2016.1024).
Uchwała Trybunału Stanu z dnia 19 stycznia 2022 r. w sprawie regulaminu Trybunału Stanu, M.P.2022.309.
Uchwała Sejmu RP z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, M.P.2022.990.
