Podstawowe elementy polityki bezpieczeństwa narodowego
Słowa kluczowe:
bezpieczeństwo narodowe, polityka bezpieczeństwa, państwo, NATO, UEAbstrakt
Niniejszy artykuł analizuje kluczowe aspekty polityki bezpieczeństwa narodowego, zwracając szczególną uwagę na polityczne i praktyczne elementy tej dziedziny na przykładzie Polski i Stanów Zjednoczonych. Celem artykułu jest zrozumienie podstawowych komponentów polityki bezpieczeństwa narodowego, ich ewolucji oraz sposobu ich implementacji w różnych kontekstach politycznych i geograficznych. W pierwszej części opisano fundamentalne elementy polityki bezpieczeństwa narodowego, w tym funkcje państwa związane z zapewnieniem porządku prawnego, ochroną obywateli oraz obroną integralności terytorialnej. Zidentyfikowano kluczowe cele polityki bezpieczeństwa, takie jak przetrwanie państwa, niezależność polityczna oraz stabilność wewnętrzna i zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy. Następnie autorzy skoncentrowali się na wpływie polityki wewnętrznej na bezpieczeństwo narodowe, analizując przemiany polityczne i ustrojowe w Polsce po 1989 roku, w tym wpływ demokratyzacji, przystąpienia do NATO i Unii Europejskiej oraz reform w Siłach Zbrojnych. Ostatnia część dostarcza analizy praktycznych przykładów polityki bezpieczeństwa narodowego w Polsce i Stanach Zjednoczonych. Wskazuje, jak różne strategie i decyzje polityczne wpływają na implementację polityki bezpieczeństwa, pokazując, jak oba państwa dostosowują swoje podejścia do zmieniających się warunków globalnych i regionalnych. Na potrzeby artykułu sformułowano problem badawczy: Jakie są kluczowe elementy polityki bezpieczeństwa narodowego oraz jakie zmiany polityczne wpływają na jej kształt? Odpowiednio do postawionego pytania badawczego postawiono hipotezę badawczą, która zakłada, iż polityka bezpieczeństwa narodowego jest dynamicznym obszarem, którego skuteczność zależy od zdolności państw do adaptacji do zmieniających się warunków politycznych, społecznych i technologicznych. W pracy wykorzystano metody teoretyczne, takie jak analiza literatury przedmiotu, dokumentów, aktów prawnych oraz rzetelnych źródeł internetowych.
Bibliografia
Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, Warszawa 2013.
Doktryna Cyberbezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej, 2015.
Dziwisz D., US Cyber Command (USCYBERCOM), [w:] The handbook of homeland security (red.) Romaniuk S. Taylor & Francis Group, 2023.
Horzowski M., Pluta K., Wujec B., Doktrynalne koncepcje strategiczne Stanów Zjednoczonych, „Zeszyty Naukowe Ruchu Studenckiego”, Nr 1, 2015.
Hutyra A., Sajduk B., Porównanie treści polskich i amerykańskich dokumentów strategicznych z zakresu bezpieczeństwa w latach 2001-2020, „Understanding Contemporary Security”, Nr 4(79), 2022.
Jakubczak R., Flis J., Bezpieczeństwo narodowe Polski w XXI wieku: wyzwania i strategie,
Bellona 2006.
Kajetanowicz J., Transformacja Sił Zbrojnych RP 1999-2020. Aspekt organizacyjny, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej”, 19, 2021.
Kupiński J., Keplin J., Wybrane aspekty analizy oceny ryzyka zagrożeń bezpieczeństwa narodowego, „Rocznik Bezpieczeństwa Morskiego”, XVII – 2023.
Koziej S., Obronność Polski w warunkach samodzielności strategicznej lat 90. XX wieku, „Bezpieczeństwo Narodowe”, Nr 21, 2012.
Koziej S., Brzozowski A., Strategia bezpieczeństwa Narodowego RP – Pierwsze 25 lat, Warszawa 2015.
Nowa strategia US Army, https://defence24.pl/geopolityka/nowa-strategia-us-army-zwyciezyc-w-duzejwojnie/
Nowicka J., Elak H., Ciekanowski Z., Bezpieczeństwo jako kategoria funkcjonowania państwa, [w:] Współczesne zagrożenia bezpieczeństwa państwa. Cz. 2, (red) Ciekanowski Z., Wydawnictwo Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej.
Pokruszyński W., Polityka a strategia bezpieczeństwa, Wydawnictwo WSGE, Józefów 2011.
Program Joint Strike Fighter, https://zbiam.pl/artykuly/program-joint-strike-fighter-na-ostatniej-prostej/
Tkaczew W., Przemiany strukturalne i organizacyjne Wojska Polskiego w latach 1989-2014, „Wiedza Obronna”, Nr 5, 2015.
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2020.
Wasiuta O., Klepka R., Kopeć R., Vademecum bezpieczeństwa, Wydawnictwo Libron, Kraków 2018.
Znaczenie relacji z Azją i Europą w Strategii bezpieczeństwa narodowego USAhttps://pism.pl/publikacje/znaczenie-relacji-z-azja-i-europa-w-strategii bezpieczenstwa-narodowego-usa
Żurawski S., Ciekanowski Z., Zarządzanie kryzysowe i jego miejsce w podsystemie kierowania bezpieczeństwem narodowym, „Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla bezpieczeństwa”, Nr 4/2017(37).
