Rola Ochotniczych Straży Pożarnych w zapewnieniu bezpieczeństwa na obszarach wiejskich na przykładzie województwa podkarpackiego
Słowa kluczowe:
bezpieczeństwo, ochotnicze straże pożarne, krajowy system ratowniczo-gaśniczy, lokalna społeczność, organizacje pozarządowe, obszar wiejskiAbstrakt
W niniejszym artykule poświęconej działalności Ochotniczych Straży Pożarnych (OSP) na terenach wiejskich przedstawiono, jak istotną rolę pełnią te jednostki w zapewnianiu bezpieczeństwa pożarowego i ratownictwa w obszarach o ograniczonym dostępie do zawodowych służb. Celem artykułu jest analiza działalności OSP na obszarach wiejskich, ze szczególnym uwzględnieniem ich roli w zapobieganiu pożarom, reagowaniu na kryzysowe sytuacje oraz wspieraniu lokalnej społeczności w budowaniu świadomości na temat zagrożeń. W pracy autorzy dążą do wykazania, jak znaczący wpływ na bezpieczeństwo w małych miejscowościach mają te formacje. Głównym problemem badawczy sformułowano: W jakim stopniu Ochotnicze Straże Pożarne są kluczowym elementem systemu ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa na obszarach wiejskich? Odpowiednio do problemu badawczego postawiona hipoteza zakłada, że OSP, pomimo ograniczonych zasobów finansowych i materialnych, odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa na terenach wiejskich. Ich zaangażowanie i lokalna obecność sprawiają, że są one często pierwszymi jednostkami reagującymi na zagrożenia, co znacznie poprawia poziom bezpieczeństwa i ochrony mieszkańców. W pracy wykorzystano metody teoretyczne, takie jak analiza literatury przedmiotu dotyczącej funkcjonowania OSP, systemu ochrony przeciwpożarowej i zarządzania kryzysowego, jak również aktualnych statystyk dotyczących działalności Ochotniczych Straży Pożarnych w województwie podkarpackim. Dzięki temu uzyskano pełniejszy obraz ich funkcjonowania, wyzwań, z którymi się mierzą, oraz sposobów, w jakie wspierają lokalne społeczności.
Bibliografia
Berliński L., Zarządzanie i dowodzenie Ochotniczą Strażą Pożarną, wyd. Difin, Warszawa 2012.
Główny Urząd Statystyczny, https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/podgrup/tablica
Forjas A., Działalność ochotniczych straży pożarnych i ich wpływ na bezpieczeństwo społeczności lokalnych, „Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych”, Rocznik 4, 2020.
Nowicka J., Ochyra-Żurawska K., Ciekanowski Z., Działalność organizacji pozarządowych na przykładzie ochotniczych straży pożarnych, Wyd. im. Profesor Leszka Krzyżanowskiego Menadżerskiej Akademii Nauk Stosowanych w Warszawie, Warszawa 2024.
Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach. Dz. U. 1989 Nr 20 poz. 104.
Ustawa z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych. Dz.U.2024.233.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141.
Ustawa z dnia 24.08.1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej. Dz.U. 1991 nr 88 poz. 400.
Ustawa z dnia 24.08.1991 r. o ochronie przeciwpożarowej. Dz.U. 1991 nr 81 poz. 351.
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Dz.U. 1990 nr 16 poz. 95.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Dz.U. 2009 nr 157 poz. 1240.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Dz.U. 2001 nr 62 poz. 627.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 września 2021 r. w sprawie szczegółowej organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. Dz.U. 2021 poz. 1737.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 1 czerwca 2022 r. w sprawie legitymacji strażaka ratownika ochotniczej straży pożarnej lub osoby posiadającej uprawnienie do świadczenia ratowniczego. Dz.U. 2022 poz. 1274.
Svetlík J., Konárik M., Jednostki straży pożarnej, [w:] Ochotnicze straże pożarne
w działaniu na rzecz bezpieczeństwa pogranicza polsko-słowackiego, red. R. Socha, Wydawnictwo Naukowe Akademii WSB, Dąbrowa Górnicza 2022.
TOP 30 jednostek OSP na Podkarpaciu. Oni mieli najwięcej pracy w 2023 roku, https://nowiny24.pl/top-30-jednostek-osp-na-podkarpaciu-oni-mieli-najwiecej-pracy-w-2023-roku/ar/c1-18209775
