Zmiany związane z wprowadzeniem do eksploatacji samolotów F-35 w bazie lotnictwa taktycznego. Wybrane aspekty bezpieczeństwa lotów
Słowa kluczowe:
zmiany, baza lotnictwa taktycznego, samolot F-35, proces eksploatacjiAbstrakt
Konieczność zakupu samolotów F-35 wynika z bardzo istotnych powodów. Potencjalne zagrożenie ze strony Federacji Rosyjskiej przyspieszyło potrzebę wzmacniania potencjału bojowego lotnictwa w Polsce.
Celem tego materiału stała się diagnoza (identyfikacja) procesu zmian w bazie lotnictwa taktycznego, który wiąże się z implementacją do eksploatacji samolotów F-35. Główne metody badawcze użyte w omawianym materiale obejmują przegląd literatury przedmiotu, komparatystykę, analizę oraz uogólnienie.
Wiele decyzji dotyczących programu operacyjnego Harpia wciąż pozostaje w fazie opracowywania lub będzie podejmowanych w nadchodzącym czasie. Część z nich obejmuje wybór miejsca stacjonowania samolotów, a inne dotyczą szczegółów infrastrukturalnych. 21. Baza Lotnictwa Taktycznego jest rozpatrywana jako miejsce stacjonowania polskich samolotów F-35. Samoloty te znacząco różnią się od dotychczas eksploatowanych w bazie samolotów Su-22, co wymaga szczególnej uwagi przy dostosowaniu struktury organizacyjnej, infrastruktury lotniczej czy procesu szkolenia personelu. 21.BLT musi przejść w najbliższych latach prawdziwą ewolucję. Wszelkie zmiany w relacji między człowiekiem a samolotem, które implikują przekształcenia w strukturze, organizacji i zadaniach personelu podczas procesu eksploatacji, wiążą się z koniecznością przekształcenia ilościowego i jakościowego wiedzy, umiejętności i doświadczenia, co jest niezbędne w tym procesie.
Bibliografia
Augustyn E., Kadziński A., Models of airmen’s aviation activities cycles in the Tactical Aircraft’s Operating System. Journal of KONBiN, nr 45, 2018.
Augustyn E., Kadziński A.., Systemic approach and model of the Polish Tactical Air Force. Journal of KONES Powertrain and Transport, nr 24(2), 2017.
Augustyn E., Zarządzanie ryzykiem zagrożeń w systemie użytkowania samolotów lotnictwa taktycznego Sił Powietrznych, Poznań 2019.
Frankowski P., Świat pozimnowojenny w świetle teorii chaosu, [w:] Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku, red. R. Kuźniar, Warszawa 2005.
Grzesiuk K., Modele procesu zmian. Roczniki Nauk Społecznych KUL, 3 Ekonomia i Zarządzanie, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2007.
Łoś-Nowak T., Zmiana jako przedmiot badań w nauce o stosunkach międzynarodowych, Wrocławskie Studia Politologiczne 10/2009.
Masłyk-Musiał E., Społeczeństwo i organizacje. Socjologia organizacji i zarządzania. Wydawnictwo UMCS, Lublin 1996.
Malara Z., Restrukturyzacja organizacyjna przedsiębiorstwa, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej 2001.
Oleksiuk A., Problemy organizacji Materiały do studiowania, Key Text, Warszawa 2007.
Penc J., Innowacje i zmiany w firmie. Transformacja i sterowanie rozwojem przedsiębiorstwa, Placet, Warszawa 1999.
Sztobryn M., Diagnosis of the use of F-35 aircraft in the Polish Air Force. Outline of the issues, Aviation and Security Issues, 3(1) 2023, p. 369–382.
Sztobryn M., Wykorzystanie polskich samolotów F-35 w misjach lotniczych. Wybrane aspekty, Studia społeczne, 43/2023.
Sztobryn M., Bogusz D., Baza lotnictwa szkolnego jako organizacja systemowa. Zarys problematyki, PANS, 2024.
Sztobryn M., Realizacja procesu eksploatacji samolotów w bazie szkolenia lotniczego. Wybrane aspekty bezpieczeństwa, LAW, Dęblin 2024.
Turzyński Ł., Zastosowanie analizy ryzyka w zarządzaniu zmianą przez organizacje lotnicze, 2019, https://www.atsaero.eu/wiedza.php [dostęp: 01.08.2020].
Regulamin lotów lotnictwa Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (RL-2016), Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych MON, Warszawa 2016.
Instrukcja służby inżynieryjno-lotniczej lotnictwa Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (ISIL-2017) Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych MON, Warszawa 2017.
Odpowiedź na interpelację nr 4146 w sprawie umowy na zakup F-35 i jej konsekwencji finansowych dla państwa z dnia 13.10.2020 r. https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=BUFAQM
Odpowiedź na interpelację nr 12497 w sprawie kosztów związanych z zakupem i utrzymaniem samolotów F-35, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=BVNCSF
Report to Congressional Committees, F-35 aircraft, DOD and the military services need to reassess the future sustainment strategy, United States Government Accountability Office, 2023.
https://defence24.pl/sily-zbrojne/f-35-a-polski-system-obronny-wywiad
https://sjp.pwn.pl/korpus/szukaj/zmian
https://17tol.wp.mil.pl/aktualnosci/17-tol-rozpoczyna-dzialania-w-ramach-programu-harpia/
