GWARANCJE PROCESOWE OSOBY ZATRZYMANEJ W PROCEDURZE EUROPEJSKIEGO NAKAZU ARESZTOWANIA
Abstrakt
Celem artykułu jest sumaryczne przedstawienie wprowadzanych na początku XX wieku kolejnych podstawowych dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady odnoszących się do gwarancji procesowych osób zatrzymanych w ramach procedury objętej Europejskim Nakazem Aresztowania. Zasady określone dyrektywami implementowane następnie do krajowego porządku prawnego miały na celu zapewnić osobie zatrzymanej prawo do rzetelnego postępowania sądowego, w tym prawo do obrony, wynikające z uchwalonych w tym zakresie traktatów i umów. Ich przyjęcie było realizacją harmonogramu działań mających na celu wzmocnienie praw procesowych osób podejrzanych lub oskarżonych w postępowaniu karnym zapisanego w rezolucji Rady z dnia 30.11.2009 r*. W artykule przyjęto potwierdzoną hipotezę, iż proces ten był długotrwały, ale w konsekwencji doprowadził do wprowadzenia m.in. w polskim porządku prawnym szeregu gwarancji proceduralnych, takich jak: prawo do bezpłatnego tłumaczenia ustnego i pisemnego; prawo do pomocy prawnej z urzędu, w tym do pomocy adwokata; prawo do poinformowania osoby trzeciej oraz kontaktu z nią; a także prawo do informacji o przysługujących zatrzymanemu prawach w toku procedury ENA. Badanie oparto na metodzie dogmatycznej związanej z analizą logiczno-językową oraz wykładnią tekstu prawnego, oraz jego interpretacją.
Bibliografia
Błaszczyk B., Europejski nakaz aresztowania po opuszczeniu Unii Europejskiej przez Wielką
Brytanię, „Prokuratura i Prawo” 2018/4.
Biernat S., Jak oceniać niezależność sądów państw członkowskich, „Europejski Przegląd
Sądowy” 2018/12.
Bogdanowicz P., Niekonstytucyjność europejskiego nakazu aresztowania, „Palestra”
/3-4.
Gajda A., Europejski nakaz aresztowania a ochrona praw jednostki, „Europejski Przegląd
Sądowy” 2007/7.
Hofmański P., Przyszłość ścigania karnego w Europie, „Europejski Przegląd Sądowy”
/12.
Hotel M., Ograniczenie w ściganiu za przestępstwa inna niż podstawa przekazania określona
w Europejskim Nakazie Aresztowania, „Palestra” 2014/11-12.
Hudzik M., Europejski nakaz aresztowania a nieletni sprawcy czynów zabronionych, „Europejski
Przegląd Sądowy” 2006/8.
Izydorczyk J., Glosa do uchwały SN z dnia 20 stycznia 2005r., I KZP29/04, „Orzecznictwo
Sądów Polskich” 2006/1, poz. 21.
Michałek-Janiczek A., Mechanizm przekazywania osób na podstawie europejskiego nakazu
aresztowania a przestrzeganie praw człowieka, „Państwo i Prawo” 2021/11.
Nita B., Podstawy odmowy wykonania europejskiego nakazu aresztowania, cz.1, „Palestra”
/5-6.
Nita B., Podstawy odmowy wydania europejskiego nakazu aresztowania, cz. 2, „Palestra”
/9-10.
Nita- Światłowska B., uwagi do art. 607a, 607e, w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz,
red. J. Skorupka, Warszawa 2020.
Paulińska M.A., Prawo do obrony w procesie karnym na tle regulacji prawa międzynarodowego,
„Palestra” 2021/9.
Poździk R., Wpływ naruszenia praworządności w państwach członkowskich na politykę
spójności w latach 2021-2027, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/12.
Stefanicki R., Europejski nakaz aresztowania w świetle ostatniego orzecznictwa Trybunału
Sprawiedliwości UE, „Prokuratura i Prawo” 2015/5.
Tuleja P., Ustrojowe znaczenie uchwały SN z 23.01.2020 r., „Państwo i Prawo” 2020/10.
Wiliński P., Zasada prawa do obrony, w: Zasady procesu karnego. System prawa karnego
procesowego, t. III cz.2, red. P. Wiliński, Warszawa 2014
